Κάθε εβδομάδα ο Ψυχοθεραπευτής/Σεξολόγος Dr. Γιώργος Λάγιος απαντά στις ερωτήσεις των αναγνωστών στο περιοδικό ΟΚ!
Η ερώτηση της Πηνελόπης
Είμαι 38 ετών και θα έλεγα ότι η ερωτική μου ζωή δεν είναι επιτυχημένη. Έχω κάνει κάποιες απόπειρες σχέσεων τα τελευταία χρόνια, αλλά καμία δεν είχε αίσια κατάληξη και γι’ αυτό κατηγορώ τον εαυτό μου. Γενικά χαίρομαι με το φιλί και το άγγιγμα ενός άντρα. Ωστόσο, όταν πρόκειται για σεξ και διείσδυση, πανικοβάλλομαι, νιώθω πίεση και αυτό καθιστά αδύνατη τη σεξουαλική επαφή. Τι έχει πάει τόσο λάθος με μένα;
Τι απαντά ο ειδικός;
Αγαπητή Πηνελόπη,
Μου δίνεις αφορμή να αναφερθώ σε ένα θέμα που ταλαιπωρεί πάρα
πολλές γυναίκες. Μέσα στην περιγραφή σου θα εστιάσω σε δύο προτάσεις σου: «κατηγορώ τον εαυτό μου» και «τι έχει πάει τόσο λάθος με μένα;». Το σεξ είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις εγκεφαλικές λειτουργίες. Στις εγκεφαλικές μας διεργασίες υπάρχει το συνειδητό, το υποσυνείδητο και το ασυνείδητο. Έχει παρατηρηθεί ότι άτομα που έχουν βιώσει τραυματικές εμπειρίες δημιουργούν στον εγκέφαλο τους μια προστατευτική ασπίδα. Οι νευρώνες του εγκεφάλου προσαρμόζονται αναλόγως, ώστε το άτομο να μην ξανατραυματιστεί. Εκτός από τις εμπειρίες που μπορεί να έχει κάποιος στα παιδικά του χρόνια, βλέποντας, για παράδειγμα, γονείς να χωρίζουν με πολύ άσχημο τρόπο, δέχεται και στις σχέσεις ως ενήλικας να τραυματίζεται με πολλούς και διάφορους τρόπους ψυχικά, αλλά και σωματικά μέσα από έναν χωρισμό. Το πώς βιώνει κάποιος έναν χωρισμό και το πώς επουλώνει τις
πληγές του καθορίζει και την επιλογή των επόμενων συντρόφων, αλλά και το πώς θα λειτουργήσει στην επόμενη ερωτική επαφή.
Για να έρθω στη δική σου περίπτωση, αυτό σημαίνει πως αν έχεις συνδέσει τις απόπειρες σχέσεων με μια άσχημη κατάληξη, τότε έχεις δώσει εντολή στον εγκέφαλό σου να μην μπαίνει σε σχέσεις, γιατί η σχέση καταλήγει άσχημα, άρα πληγώνεσαι. Αυτός είναι ένας συσχετισμός που υπάρχει μέσα στο κεφάλι σου, είτε το αντιλαμβάνεσαι είτε όχι. Ο φόβος έχει γιγαντωθεί σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, όπου εσύ, ως ένα άτομο που δεν μπορεί φαινομενικά να λειτουργήσει σεξουαλικά, δημιουργείς ένα πρόβλημα το οποίο σε πιέζει σε βαθμό πανικού. Αυτό, δηλαδή, που φοβάσαι το δημιουργείς χωρίς να το συνειδητοποιείς. Αυτό λειτουργεί σχεδόν ασυνείδητα, όμως υπάρχει κάτι το οποίο είναι ακόμα πιο σοβαρό και πρέπει να συζητήσουμε. Το ότι κατηγορείς τον εαυτό σου με τέτοιον τρόπο που πιστεύεις ότι φταις. Εδώ έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια έλλειψη ενσυναίσθησης ως προς τον εαυτό. Επιπρόσθετα, πρέπει να δουλέψεις με τις ενοχές που σου δημιουργούνται. Ένα άτομο που έχει πυρηνική πεποίθηση, για παράδειγμα, «δεν είμαι αρκετός», «δεν είμαι αρκετά καλός», «δεν είμαι άξιος» θα ψάχνει να εντοπίσει το πότε όλοι αυτοί οι φόβοι και οι περιοριστικές σκέψεις θα γίνουν πραγματικότητα. Τα σχήματα αναξιότητας συνήθως δημιουργούνται στην παιδική ηλικία και μας ακολουθούν για όλη μας τη ζωή, αν δεν τα αποβάλουμε εμείς. Πρακτικά, λοιπόν, το σώμα σου ανταποκρίνεται σε αυτό το οποίο εσύ σκέφτεσαι.
Όπως έχουμε πει, η σκέψη γίνεται συναίσθημα και το συναίσθημα συμπεριφορά. Αρκετές φορές όμως οι σκέψεις είναι αυτόματες, σε βαθμό που δεν προλαβαίνουν να περάσουν από το συνειδητό, και έχεις σωματοποιήσει ήδη την τραυματικη κατάληξη. Έχεις μόνη σου ταξιδέψει στο μέλλον, έχεις βιώσει το αρνητικό σενάριο, χωρίς τίποτα από όλα αυτά να έχει συμβεί στο τώρα. Το σώμα όμως δεν μπορεί να αντιληφθεί την πραγματικότητα. Αντιλαμβάνεται αυτό που του δίνεις εσύ. Ο εγκέφαλος πυροδοτείται από τις σκέψεις μας και από εξωτερικά ερεθίσματα, όπως ένα γεγονός. Η διάκριση βρίσκεται στη δική σου ερμηνεία. Με απλά λόγια, είτε συμβεί κάτι είτε το σκεφτείς θα το σωματοποιήσεις. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, σωματοποιείς τη δική σου επίπλαστη σκέψη ανεπάρκειας και ότι εσύ θα φταις που για άλλη μια φορά η σχέση θα καταλήξει σε κάτι δυσμενές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι αρνητικές σκέψεις να δημιουργούν αληθινό πόνο ή έντονες συσπάσεις στον κόλπο, κάνοντας ανέφικτη οποιαδήποτε διείσδυση.
Στη σεξολογία, πλέον, η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία εξηγεί επιστημονικά πως όλες αυτές οι αρνητικές σκέψεις σχεδόν «κλειδώνουν» τους μυς του κόλπου. Σου προτείνω άμεσα να ξεκινήσεις ψυχοθεραπεία, ώστε να αντιμετωπίσεις όλες αυτές τις αρνητικές σκέψεις και να επουλώσεις
οποιοδήποτε τραύμα σε κυνηγάει και σε εμποδίζει να έχεις μια λειτουργική και όμορφη αλληλεπίδραση με τους ερωτικούς συντρόφους. Υποπτεύομαι –με πολλές επιφυλάξεις, γιατί δεν έχω αρκετά στοιχεία– πως σε κάποια από τις προηγούμενες σχέσεις σου υπήρχε ένα σεξουαλικό τραύμα. Τέτοια περιστατικά περιλαμβάνουν κακοποιητική συμπεριφορά, επικριτικά σχόλια από συντρόφους για την εμφάνιση, για την επίδοση, ίσως και σεξουαλική βία. Έχεις συσχετίσει την ερωτική διείσδυση με κάτι αρκετά τραυματικό. Σε παρακαλώ θερμά να συζητήσεις άμεσα το θέμα σου με κάποιον ειδικό και, πίστεψέ με, θα απολαύσεις πραγματικά την ερωτική σου ζωή.
Διαβάστε επίσης:
Ρωτήστε τον ειδικό: «Απολαμβάνω μόνο τον πληρωμένο έρωτα. Μια κανονική σχέση με γεμίζει άγχος»
Ρωτήστε τον ειδικό: «Είναι μεγαλύτερός μου 40 χρόνια και ούτε θέλει να ακούσει να κάνουμε παιδί»
Ρωτήστε τον ειδικό: «Έπιασα τον ανιψιό του συζύγου μου να ψάχνει στο συρτάρι με τα εσώρουχά μου…»
